Najważniejszą zasadą w trakcie farmakoterapii depresji jest dobra współpraca z lekarzem prowadzącym. Oznacza to, że pacjent nie powinien samodzielnie decydować o jakichkolwiek modyfikacjach leczenia a o wszystkich swoich objawach i trudnościach powinien podczas wizyty mówić lekarzowi, który na tej podstawie jest w stanie wybrać najlepsze leczenie.

Przy dobieraniu leków dla konkretnego pacjenta, lekarz kieruje się kilkoma głównymi zasadami:

1. Stosowanie najmniejszej skutecznej dawki leku – wynika to z faktu, że im większa dawka leku, tym większe ryzyko działań niepożądanych.
2. Ocena skuteczności leczenia następuje nie wcześniej niż po około 4 tygodniach od jego rozpoczęcia, gdyż leki przeciwdepresyjne wpływają na złożone procesy komórkowe i receptorowe, których modyfikacja nie jest możliwa natychmiastowo. Leczenie depresji jest długoterminowym procesem.
3. Zmiana leku możliwa jest gdy po 6–8 tygodniach regularnego (!) stosowania maksymalnej dawki danego leku pacjent nie doświadcza poprawy. Lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań i/lub zasugerować dołączenie do leczenia farmakologicznego psychoterapii.
4. Po pierwszym epizodzie depresji zaleca się przyjmowanie leków minimum przez 6-8 miesięcy od USTĄPIENIA OBJAWÓW.
5. Kolejny epizod depresji powinno się leczyć dłużej – do 2 lat od USTĄPIENIA OBJAWÓW.
6. Po trzecim epizodzie lekarz może rozważyć stosowanie leku na stałe.

Należy pamiętać, że podczas leczenia farmakologicznego należy unikać spożywania alkoholu i substancji psychoaktywnych.

Leki z grupy SSRI są lekami tzw. pierwszego rzutu w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Należą do nich: citalopram, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna i sertralina. Każdy z tych leków ma nieco inny sposób klinicznego działania tzn. mają różną moc działania przeciwdepresyjnego, przeciwlękowego, mogą mieć różny wpływ na sen, aktywność psychoruchową. W zależności od prezentowanych objawów psychiatra dobierze odpowiedni lek, włączając go stopniowo i oceniając tolerancję leczenia. Mechanizm działania w uproszczeniu polega na uniemożliwieniu w szczelinie synaptycznej zwrotnego transportu serotoniny do komórki nerwowej, dzięki czemu ostatecznie stężenie serotoniny w mózgu wzrasta. Pacjent czuje się spokojniejszy, ma więcej energii życiowej, nie odczuwa niepokoju, następuje regulacja snu i łaknienia. Poprawia się ogólna jakość życia pacjenta.

Zwykle tolerancja leczenia jest dobra. W początkowej fazie leczenia tj. do około 2-3 tygodni od jego rozpoczęcia mogą wystąpić u pacjenta nieprzyjemne, jednak niegroźne działania niepożądane.

Do najczęściej spotykanych działań niepożądanych tej grupy leków zaliczają się zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego pod postacią: nudności, braku apetytu lub dyskomfortu w jamie brzusznej. Mogą pojawić się biegunki. Ponadto, SSRI mogą powodować bezsenność lub nasiloną senność (głównie na początku stosowania, w zależności od preparatu ), zaburzenia seksualne (zaburzenia ejakulacji, orgazmu, osłabienie libido), zmiany masy ciała (zarówno zwiększenie, jak i zmniejszenie), wzmożoną potliwość, hiponatremię, czyli zmniejszenie stężenia sodu we krwi, a także zwiększoną skłonność do krwawień. Zarówno hiponatremia, jak i krwawienia występują stosunkowo rzadko a ich nasilenie nie zagraża życiu. Najpoważniejszym, jednak rzadko występującym powikłaniem jest tzw. zespół serotoninowy. Ryzyko tego powikłania dotyczy pacjentów stosujących maksymalne dawki leków oraz polipragmazję ( łączenie kilku leków o podobnym efekcie działania ).

W zespole serotoninowym występują objawy związane z psychiką, takie jak splątanie (chaotyczne, nieadekwatne zachowanie) lub – w skrajnych przypadkach – śpiączka, a poza tym inne objawy: zwiększenie temperatury ciała nawet powyżej 41 stopni Celsjusza, przyspieszenie akcji serca, biegunka, zwiększona potliwość, sztywność mięśni oraz drżenia.

Zespół serotoninowy jest stanem zagrożenia życia i wymaga leczenia w szpitalu. Dlatego też tak ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich dotyczących przyjmowania leków.

Należy pamiętać, że depresja jako stan psychiczny jest poważnie ograniczającym komfort życia zaburzeniem, niejednokrotnie prowadzi do wycofania się pacjenta z życia społecznego, rodzinnego i zawodowego. Staje się przyczyną cierpienia psychicznego a w skrajnych przypadkach skutkuje pojawieniem się myśli samobójczych.

Prawidłowo dobrane leczenie farmakologiczne jest podstawową metodą leczenia zaburzeń nastroju i nie powinno budzić niepokoju, pod warunkiem, że jest prowadzone pod okiem doświadczonego specjalisty psychiatry.