Ważne jest stwierdzenie i świadomość, że są to środki lecznicze. Dlatego leki psychotropowe należy odróżniać od „substancji psychoaktywnych” jak określa się wszystkie środki, także nielecznicze, działające na psychikę a które mają szkodliwy czy wręcz toksyczny wpływ. Leki psychotropowe nie są substancjami odurzającymi, wprowadzającymi w trans czy w istotny sposób zakłócającymi normalną ludzką psychikę.
Nawet ich przewlekłe stosowanie nie uszkadza mózgu a wręcz przeciwnie prowadzi do poprawy neurotransmisji, do trwałych i korzystnych zmian receptorowych. Wiele leków z tej grupy ma udowodniony wpływ na neuroplastyczność mózgu.
Leki psychotropowe to bardzo niejednorodna grupa leków o różnorodnym działaniu min. przeciwlękowym, przeciwdepresyjnym, przeciwpsychotycznym, nasennym , uspokajającym.
Jak większość leków także i leki stosowane w psychiatrii mają działania uboczne, jednak zdecydowana większość z nich nie zagraża zdrowiu i życiu pacjenta i jest przemijająca. Do takich działań niepożądanych należą występujące w początkowej fazie leczenia: senność, uczucie spowolnienia, spadek ciśnienia tętniczego, zawroty głowy, zaburzenia łaknienia lub odwrotnie, jak w przypadku niektórych leków przeciwdepresyjnych, nadmierne pobudzenie, niepokój czy bezsenność.
Większość leków psychotropowych nie jest uzależniająca, tylko niektóre z nich mogą prowadzić do zależności, dlatego psychiatrzy stosują je tylko doraźnie lub przez krótki czas.
Poważne powikłania stosowania tych leków zdarzają się bardzo rzadko, z pewnością nie częściej niż leków przeciwcukrzycowych czy np. kardiologicznych. Lekarz psychiatra mając specjalistyczną wiedzę zawsze indywidualnie i w zależności od potrzeb dobiera leki.
Nie należy obawiać się przyjmowania leków psychotropowych. Ich zadaniem jest poprawa funkcjonowania pacjenta a nie szkodzenie mu.
Należy pamiętać, że brak odpowiedniego leczenia zaburzeń czy chorób psychicznych prowadzi do trwalszych zaburzeń, pogarsza funkcjonowanie zawodowe, rodzinne i społeczne, prowadzi do poczucia wycofania, alienacji, uzależnień a w skrajnych przypadkach do prób samobójczych.